Pi sayısı da nereden çıktı şimdi?

Pi sayısı denildiği zaman birçoğumuzun aklına küçük “n” harfine benzeyen bir sembol gelmektedir. Yaptığımız araştırmalar sonucunda ilgili sembolün Yunan alfabesinin 16. harfi olduğunu öğrendik. İlgili sembolü kullanan ilk kişi İsviçreli bir matematikçi olan Leonhard Euler’dir. Kendisi birçok çalışmasında bu sembolü kullanmıştır ancak ilgili sembolün niçin kullandığını hiçbir zaman söylemiştir. İlerleyen yıllarda ise diğer matematikçiler de aynı bu sembolü kullanmaya devam etmişlerdir.

Bazı kaynaklarda ise pi sayısının ilk olarak milattan önce 212 senesinde dönemin ünlü bilim adamlarından birisi olan Arşimet tarafından kullanıldığı söylenmektedir. Matematik alanında pi sayısı genel olarak 3,14 olarak alınmaktadır. Tabii ki pi sayısı 3,14’ten ibaret değildir. Pi sayısı irrasyonel bir sayıdır ve sonsuza kadar devam etmektedir. Günümüzde pi sayısının tamamını yazabilen kişi henüz çıkmamıştır.

Bugün dünya "Pi Günü", ünlü matematik sabiti Pi sayısı anısına özel kabul edilmiştir ve her yıl 14 Mart'ta kutlanmaktadır. Bunun sebebi ise Amerikan tarih formatında bu günün 3/14 olarak geçmesi ve bu tarihin pi sayısının en yaygın kullanımını anımsatmasıdır. 

Pi, kültürel açıdan matematiksel sabitler içerisinde en çok etki yaratanıdır. 

Bunun nedenleri;

Çok eskiden beri bilinmesi,

Çember gibi çok yaygın bir geometrik cisimle ilgili olması,

Bir kural izlemeyen ondalık açılımın insan aklını zorlayan kavranışıdır.

Matematiksel açıdan Π çok az bir gizem içerse de popüler kültürde bunun aksini işleyen eserler bolca mevcuttur. Eski Ahit’ in bir bölümünde Pi sayısının değerinin 3 olduğu ima edildiğinden, kökten dinci Hristiyanlar arasında Π’ nin değerinin okullarda 3 olarak öğretilmesi gerektiğini savunanlar bile vardır.

Pi’nin rakamlarını belleme de çok kişinin ilgisini çekmiştir. Bu konudaki rekor pi’nin ilk 67 890 rakamını bellemiş olan Lu Chao adındaki bir Çinliye aittir. Guinness Dünya rekoru olarak kayda geçen bu olay 24 saat 4 dakika almıştır. 2006 yılında Akira Haraguchi adında bir Japonpi’nin 100 000 rakamını ezberlediğini söylemişse de bu durum resmen izlenip bir rekor olarak kayda geçmemiştir.

Pİ SAYISINI EVDE NASIL BULABİLİRİZ?

İlk kez 1733’de bir Fransız matematikçi, Georges Buffon tarafından ortaya konan ve onun adıyla anılan deney 1812’de LaPlace tarafından bir probleme dönüştürülmüştür. Problem şöyle. Önünüze bir temiz kağıt alıp üstüne “a” aralıklarla paralel çizgiler çizin. Sonra elinize, boyu “a”dan küçük olan bir iğne alın. İğnenin boyuna da “b” diyelim. (b<a) İğneyi rasgele kağıdın üstüne çok kez atın. İğneyi kaç kez attığınızı ve kaç kez iğnenin çizgilere değip değmediğini not edin. Bir çizgiye değen iğnelerin, toplam sayıya oranı b2b/πa olarak verilmektedir. 

Bu deneyi 1901’de İtalyan matematikçi Lazarini yapmış ve 3408 iğneden sonra 3,1415929 oranını bulmuş. Ancak sonradan bu deneyin bağımsız gözlemcilerce görülmediği için, Lazzarini’nin sayımlarda taraflı davrandığı iddia edilmiş.

KAÇ BASAMAĞI BİLİNİYOR?

En uzun pi hesaplama rekoru Fabrice Bellard tarafından hesaplanmıştı ve 2 trilyon 700 milyar rakamdan oluşuyordu. Pi sayısı 1.24 trilyonuncu basamağına kadar hesaplandı ki bu hesaplanan rakamı bile bilgisayara yazmak için 310 milyon sayfa, 2.4 TB harddisk yeri gerekti. Yani 1 milyon mp3 kadar.

Pi'nin nerede karşınıza çıkacağını bilemezsiniz

Bilindiği üzere ovalarda akarsular kıvrıla kıvrıla akar. Mendereslerin oluşması ile nehrin uzunluğu iki türlü ölçülmektedir. Biri kaynaktan döküldüğü noktaya olan kuş uçuşu düz uzunluktur. Diğeri ise gerçekten suyun gittiği eğri mesafedir. Amazon’dan Thames’e birçok nehir için bu oranı hesaplayan Hans-Henrik Stolum ortalama 3,14 değerini bulmuş.